Dr. Asker Pelgrom

Liaison & Digitization Officer

Werkzaam bij het KNIR: 2021-heden

E-mailadres: askerpelgrom@knir.it

Discipline en specialisatie: Geschiedenis en Kunstgeschiedenis, Italiaanse cultuur en geschiedenis, cultuurgeschiedenis van het Risorgimento, beeldvorming Nederland/Italië

Universiteit: Rijksuniversiteit Groningen

Over mij
Mijn studie Geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen en de Università degli Studi di Pisa kreeg een vervolg met een promotietraject aan de RUG, waarvan delen werden doorgebracht aan de Università degli Studi di Bologna en het European University Institute in Fiesole. In 2011 verdedigde ik met succes mijn proefschrift ‘Storie italiane. Romantische geschiedcultuur tussen stedelijke traditie en nationaal besef. Milaan en Florence, 1800-1848.’ Daarna werkte ik in verschillende functies buiten de academische wereld, tot ik in 2012 aan de Universiteit Utrecht neerstreek. Daar was ik universitair docent bij de opleidingen Geschiedenis en Italiaans en lerarenopleider bij de Graduate School of Teaching. Per 1 september 2017 werd ik vervolgens benoemd tot Hoofd Geschiedenis van het KNIR.

Tijdens mijn termijn in Rome heb ik me beziggehouden met onderzoek naar de cultuurgeschiedenis van het Italiaanse Risorgimento, in het bijzonder naar de relatie tussen kunst en politiek in Rome tijdens de revolutiejaren 1848-1849, en de beeldvorming over Italië in de Nederlandse negentiende-eeuwse cultuur. Daarnaast heb ik met heel veel plezier onderwijs georganiseerd en gegeven over uiteenlopende onderwerpen, zoals Rome in de romantiek, of de relatie tussen musea en nationale identiteit in het moderne Italië, en cursussen die inmiddels niet meer weg te denken zijn uit het KNIR-curriculum, zoals Roma Caput Mundi, Mining Library Treasures of de Minor Rome-Florence.

Liaison Officer
Bij het verzorgen van dat onderwijs, maar ook bij de begeleiding van de individuele onderzoeksprojecten van KNIR-bursalen, heb ik van dichtbij ervaren hoe bijzonder een verblijf aan het KNIR voor jonge academici kan zijn. De kleinschalige leeromgeving met ongedwongen peer-learning en intensieve begeleiding, en natuurlijk de ongekende weelde aan bezienswaardigheden en wetenschappelijke tradities die Rome biedt, zorgen ervoor dat studenten en onderzoekers steeds weer het beste in zichzelf naar boven halen.

Vanuit die overtuiging zet ik me sinds 1 september 2021 opnieuw in voor het KNIR, als Liaison & Digitization Officer. Dat doe ik in samenhang met mijn werkzaamheden als beleidsadviseur internationalisering aan de Rijksuniversiteit Groningen. Mijn taak is om namens de RUG, penvoerder van het KNIR, nieuwe onderwijsinitiatieven aan het instituut te ontplooien. Daarbij zal ik in de praktijk vooral fungeren als aanjager, die collega’s binnen de RUG ondersteunt bij het ontwikkelen van onderwijs in Rome. Daarbij worden niet alleen ‘traditionele’ gebruikersgroepen van het KNIR in aanmerking genomen (de humaniora), maar zal ook worden gestreefd naar verbreding. Uitgangspunt is het zoeken naar synergie tussen de bewezen wetenschappelijke assets van het KNIR en nieuwe (inter)disciplinaire perspectieven.

Hoewel deze werkzaamheden in het eerste jaar gericht zijn op de samenwerking RUG-KNIR, zal de opbrengst ervan op termijn ook kansen bieden aan andere NWIB-partners.

Digitization
Daarnaast zal ik me bezighouden met de digitaliseringsagenda van het instituut. Daarbij gaat het om zowel bestaande resources (onderzoeksresultaten en collecties) als om nieuwe projecten. In beide gevallen zal de koppeling met onderwijs worden gemaakt, in de vorm van stageplaatsen of kleinschalige cursusprogramma’s. Deze initiatieven zijn erop gericht de zichtbaarheid en toegankelijkheid van het huidige en voorbije KNIR-onderzoek te vergroten en nieuwe gebruikersgroepen aan te trekken.

Concreet bestaan mijn taken uit het coördineren van enkele lopende digitaliseringsprojecten, het adviseren van de directie en waar mogelijk het opzetten van nieuwe projecten, inclusief het onderzoeken van mogelijkheden voor (externe) financiering. Tot de lopende projecten behoren onder meer:

Het Parochiale Archieven Project (PAP)
Dit project beoogt de digitalisering en ontsluiting van een papieren archief, hoofdzakelijk bestaande uit systeemkaarten met handgeschreven en getypte notities, in de periode ca. 1970-1990 gemaakt door onderzoekers aan het KNIR. Het gaat om vondsten in de Romeinse parochiale archieven die de aanwezigheid van vele duizenden Vlamingen en Nederlanders in Rome documenteren, vanaf ca. 1550 tot 1700. In de veel gevallen gaat het daarbij om graveurs, schilders, beeldhouwers etc. die elders niet gedocumenteerd zijn. De fiches zijn reeds via crowdsourcing getranscribeerd. Dankzij digitalisering en presentatie via het erfgoedportaal van de universiteitsbibliotheek van de RUG wordt de data niet alleen duurzaam bewaard en toegankelijk gemaakt voor onderzoekers en een algemeen publiek, maar ook doorzoekbaar met verschillende strings.

Digitalisering van het archief van de Nederlandse Legatie in Turijn en Rome, 1816-1874
In samenwerking met het Istituto per la Storia del Risorgimento Italiano heb ik namens het KNIR het initiatief genomen het archief van het Nederlandse gezantschap bij het Koninkrijk Sardinië cq. Italië, als ook dat van de Nederlandse Legatie bij de Heilige Stoel (1816-1874) integraal te digitaliseren.

Het materiaal, bestaande uit correspondentie, drukwerk en prenten, ligt sinds een eeuw diep verborgen in het Vittoriano. Vanwege de beperkte toegankelijkheid is het echter weinig geraadpleegd, met name door Nederlandse onderzoekers. Digitalisering en ontsluiting zullen naar verwachting een belangrijke impuls geven aan nieuw onderzoek. Ons project beoogt de integrale digitalisering van het archief (ca. 37.000 pagina’s) en de ontsluiting van het materiaal via een nieuw te creëren, historisch-archivistisch portaal, dat allerlei mogelijkheden zal bieden om de bestanden te doorzoeken en visualiseren. Daarnaast zal er achtergrondinformatie worden geboden en zal de dataset worden gekoppeld aan andere online repertoria. In het kader van dit project begeleid ik momenteel twee stagiairs.

Asker Pelgrom