Medewerkers

Asker Pelgrom richt zich in zijn onderzoek hoofdzakelijk op de cultuurgeschiedenis van Italië en Nederland tijdens de lange negentiende eeuw. In zijn wetenschappelijke interesse tast hij de grenzen af tussen geschiedschrijving, kunst, literatuur en politiek. Zijn projecten vallen grofweg in twee categorieën uiteen.

In de eerste plaats beweegt hij zich op het terrein van de historische cultuur van de Italiaanse romantiek, toen de belangstelling voor geschiedenis ook in Italië een ongekende bloei doormaakte (de prille geschiedwetenschap, maar ook de historische literatuur, schilderkunst en muziek). Voortbordurend op zijn proefschrift Storie italiane onderzoekt hij de Italiaanse historische interesse vanuit het perspectief van de stad en beziet hij de relatie tussen de oudere stedelijke geschiedcultuur en het ontluikende nationaal historisch besef. Behalve Milaan en Florence, reeds eerder onderwerp van onderzoek, komen nu ook andere Italiaanse steden aan bod. Daarnaast wordt een aantal specifieke thema’s in de romantische historische representatie nader onderzocht, zoals geweld, martelaarschap, mecenaat, cultureel erfgoed en gender.

Een tweede onderzoeksterrein is de beeldvorming over Italië in negentiende-eeuwse Nederlandse cultuur (en, meer zijdelings, in die van België). De aandacht gaat daarbij vooral uit naar de cruciale rol van Nederlandse kunstenaars maar schrijvers en vertalers in de duiding van zowel de oudere als de moderne Italiaanse cultuur en maatschappij voor een Nederlands publiek. Vaak blijkt Italië een spiegelzaal voor de Nederlandse cultuur, oftewel een belangrijk (en vaak veronachtzaamd) referentiekader voor allerlei eigen culturele, politieke of andere behoeften. Vertrekpunt van dit onderzoek vormt een nieuwe hertaalde, geannoteerde en geïllustreerde teksteditie van de Romeinse mémoires van de Haagse schilder Jan Philip Koelman (1818-1893), die zal verschijnen in zowel een Italiaanse als Nederlandse uitgave.

Asker Pelgrom verzorgt onderwijs aan het KNIR over de moderne en contemporaine cultuur en geschiedenis van Italië en Rome, hoofdzakelijk de periode 1800-heden.

In Rome is Asker Pelgrom het aanspreekpunt voor studenten en promovendi geschiedenis en in voorkomende gevallen voor onderzoekers van de moderne Italiaanse cultuur uit belendende disciplines.

Boeken

A.R. Pelgrom (red.), Gemalt für den König. B.C. Koekkoek und die luxemburgische Landschaft, B.C. Koekkoek-Huis Kleve / Musée national d’histoire et d’art Luxembourg, 2012, 224 pp.

Storie italiane. Romantische geschiedcultuur tussen stedelijke traditie en nationaal besef. Milaan en Florence, 1800-1848, proefschrift Rijksuniversiteit Groningen 2011, 428 pp.

Artikelen en papers

‘Visual arts : Italian’, Encyclopedia of Romantic Nationalism in Europe, ed. Joep Leerssen (electronic version; Amsterdam: Study Platform on Interlocking Nationalisms, www.romanticnationalism.net), paper version (University of Chicago Press) in print.

‘Narrative literature (historical) : Italian’, Encyclopedia of Romantic Nationalism in Europe, ed. Joep Leerssen (electronic version; Amsterdam: Study Platform on Interlocking Nationalisms, www.romanticnationalism.net), paper version (University of Chicago Press) in print.

‘Belgian artists in the mirror hall of the Risorgimento 1830-1870’, congres Relazioni di viaggio. Artisti belgi in Italia nel XIX secolo, Academia Belgica Rome, 16 juni 2016.

‘Ziehier het Colosseum, het Forum, de Palatijn… en gravin Lovatelli’ in: Incontri. Rivista europea di studi italiani 31/1 (2016), 42-44, signalement van Floris Meens, Archeologe en muze. Ersilia Caetani-Lovatelli en het culturele leven in Rome tijdens het Fin de siècle, proefschrift Radboud Universiteit Nijmegen, 2015

‘Dutch artists and Rome (1840-1870): the Risorgimento as a reference culture’, congres Another Horizon. Northern Painters in Rome, 1814-1870, Accademia di Danimarca / Istituto Svedese di Studi Classici a Roma, 20 oktober 2015.

‘The Risorgimento and the Sea’ in: Sicily and the Sea Amsterdam/Zwolle 2015)Diederik Burgersdijk e.a. (red.), catalogus bij de gelijknamige tentoonstelling, Allard Pierson Museum, 9 oktober 2014-17 april 2016, 162-165.

‘Sublieme vaderlandsliefde. Michelangelo Buonarroti en de romantische verbeelding van het Beleg van Florence (1530)’, in het kader van de interuniversitaire lezingenreeks Licht op Italië, Nijmegen, 10 april 2015.

‘Het pittoreske tussen privé en politiek B.C. Koekkoeks Luxemburgse landschappen voor Willem II’ in: De Negentiende Eeuw 2014/1, 1-22.

‘A Dutch artist’s funeral in 1846’ in: Newsletter of the Friends of the Non-Catholic Cemetery in Rome 27 (Summer 2014) 3.

‘Nawoord’ bij: Mario Rigoni Stern, Sergeant in de sneeuw. Herinneringen aan de aftocht uit Rusland (Utrecht/Amsterdam/Antwerpen 2013), vertaling Asker Pelgrom, 155-168.

‘Domänen der Kunst. B.C. Koekkoek und seine luxemburgische Landschaften für Wilhelm II.’ in: Idem (red.), Gemalt für den König. B.C. Koekkoek und die luxemburgische Landschaft, Kleve/Luxemburg 2012, 12-39.

‘Über Koek en zopie und die Slibberachtigheyt van ’s menschen leven. Die Winterlandschaft in der niederländischen Malerei von Bruegel bis Schelfhout’, B.C. Koekkoek-Haus Kleve, 26 februari 2012.

‘Ludovico il Moro nell’800, o le due facce del Rinascimento nel Risorgimento’ in: Incontri. Rivista europea di studi italiani 2011/2, 83-98.

‘Pennello e baionetta. Johan Philip Koelman, il Risorgimento e l’Olanda’, op het congres Italia, Olanda, Europa. Il Risorgimento e le prospettive internazionali, Sapienza Università di Roma, 13 mei 2011.

‘Instorting en uitverkoop. Over klassiek erfgoed in Italië’, in het kader van de Week van de Klassieken, Museum het Valkhof, 14 april 2011.

‘150 jaar Italië: het Risorgimento door Nederlandse ogen’, Wereldmuseum Rotterdam, 30 januari 2011.

(samen met R. C. Rittersma), ‘The Netherlands’ in: Ilaria Porciani en Lutz Raphael, red., Atlas of the European Historiography. The making of a profession 1800 -2005 (Basingstoke, Palgrave Macmillan, 2010), 141-144, met kaarten met door de auteurs verzamelde data op 2-69.

‘Mnemosyne & parrèsia. Salvatore Settis tussen Oudheid en actualiteit’, voorwoord bij Salvatore Settis, De toekomst van het ‘klassieke’ (’s Hertogenbosch, Uitgeverij Voltaire, 2010) 9-33.

‘Una sceneggiatura movimentata. Bozze per la fortuna cinematografica di Garibaldi’, lezing Domus Mazziniana Pisa, 14 mei 2007, gepubliceerd op: www.asmdc.com/garibaldi/seminario.html

‘”Le città e la memoria” Intervista a Laura Cerasi’ (interview met dr. Laura Cerasi over het project ‘Memory and place in the twentieth-century Italian city’ en haar film over Porto Marghera), in: Incontri. Rivista europea di studi italiani 2008/2, 159-169.

‘The Risorgimento on Screen. Shapes of History in Italian film, 1905-2007’, lezing Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, Amsterdam, 13 december 2007.

‘The Lombard League Traditions in Northern Italy’ in: L. Eriksonas en L. Müller, red., Statehood before and  beyond Ethnicity: Comparative and Trans-National Perspectives in Europe (Brussel, p.i.e./Peter Lang, 2005) 175-204.

‘”Painting in that old birth-land of all art”. Giuseppe Mazzini en de moderne schilderkunst in Italië’ in: Groniek: historisch tijdschrift 166 (2005) 43-59.

‘Brutii toscani. La congiura dei Pazzi nella cultura storica del primo Ottocento’, Kunsthistorisches Institut in Florenz, 14 april 2004.

‘Gli europei del Nord: l’Olanda, la Scandinavia e i Paesi baltici’, congres La città e il libro III. Eloquenza silenziosa: voci del ricordo incise nel cimitero ‘degli Inglesi’, Florence, 3-5 juni 2004.

‘Hoe Gioberti zijn stempel op de geschiedschrijving van de Italiaanse literatuur drukte’ [recensieartikel] in: Incontri. Rivista europea di studi italiani 19/1 (2004), 107-113 (bespreking van Wim Sosef, De afdruk van het Italische stempel. De literaire kritiek van Vincenzo Gioberti en de wording van de nationale literatuurgeschiedenis, proefschrift, Amsterdam 2002).

‘Ove la musica ha patria. Theaters en opera in het Risorgimento’ in: Incontri. Rivista europea di studi italiani 18/1(2003) 65-70.

‘De canon van de natie’ [recensieartikel] in: Incontri. Rivista europea di studi italiani 18/2 (2003), 175-179 (bespreking van Alberto M. Banti: La nazione del Risorgimento. Parentela, santità e onore alle origini dell’Italia unita, Turijn 2000)

‘Cesare Fracassini’s I Martiri Gorgomiensi (1867). Religieus en seculier martelaarschap tussen protestantisme en katholicisme’ in: Amore Romae. Bulletin van de vrienden van het Nederlands Instituut te Rome v (2002) 23-52.

Recensie van L’istruzione universitaria (1859-1915) G. Fioravanti, I. Porciani en M. Moretti red., (Rome, Ministero per i beni e le attività culturali, Ufficio centrale per i beni archivistici, 2000) en drie andere recente publicaties over de moderne Italiaanse universiteitsgeschiedenis in: Nieuwsbrief universiteitsgeschiedenis 2002/2, 56-58.

‘Questo matrimonio non s’ha da fare. Alessandro Manzoni en het dilemma van de historische roman’ in: Incontri. Rivista europea di studi italiani 17/1 (2001), 19-42; besproken door B. van den Bossche in: Testo 47 (2004) 195-196.

Niet uitgewerkt: publicaties voor een niet-wetenschappelijk publiek, zoals ‘Barbarossa. De vele levens van de Lega’ in: Italië Magazine, najaar 2009, 74-75.

Vertalingen – boeken

Salvatore Settis, De toekomst van het ‘klassieke’ (’s-Hertogenbosch, Uitgeverij Voltaire, 2010), vertaling en voorwoord.

Mario Rigoni Stern, Sergeant in de sneeuw. Herinneringen aan de aftocht uit Rusland (Amsterdam / Antwerpen, Uitgeverij De Arbeiderspers 2013), reeks Oorlogsdomein nr. 24, vertaling en nawoord.

Vertalingen – essays, verhalen en hoofdstukken

Tommaso Landolfi, ‘Een herfstvertelling’ (fragment), voor het Schwob-fonds van het Nederlands Letterenfonds (publicatie online aanstaande)

Andrej Longo, ‘Obers’ in: De stedenverzamelaar. Italiaanse auteurs en hun stad (Amsterdam, Serena Libri, 2012)

Nicola Lecca, ‘We gunnen ons geen respijt. De verloren liefde voor het wachten’ in: Nexus 61 (2012) 104-115.

Claudio Magris, ‘De eclips van het burgerdom en het einde van de beschaving’, opdrachtgever: Nexus Instituut.

Carlo Ginzburg, ‘Vervreemding. Voorgeschiedenis van een literair procédé’, opdrachtgever: Nexus Instituut en tijdschrift Nexus, juli 2012.

Federico Fellini, fragment uit: Fare un film (1980), opdrachtgever: Nexus Instituut, juni 2011.

Cristina Campo, ‘Lofzang op de sprezzatura’ in: Nexus 58 (2011) 126-137.

Norberto Bobbio, ‘Lof der zachtmoedigheid’ in: Nexus 58 (2011) 101-116.

Giovanni Gentile, ‘Manifest van de fascistische intellectuelen’ in: Nexus 56 (2010) 123-125.

Benedetto Croce, ‘Manifest van de antifascistische intellectuelen’ in: Nexus 56 (2010) 126-129.

Benedetta Craveri, ‘De kunst van het mens worden van Whitman tot Mann’, opdrachtgever: Nexus Instituut, 2010.

Carlo Ossola, ‘Bobbio en de welgetemperde mildheid’ (opdrachtgever: Nexus Instituut), 2010.

Pietro Metastasio, fragment uit: Didone abbandonata (1724), opdrachtgever: Gergiev Festival, 2010.

Paolo Flores d’Arcais, ‘Fascisme en berlusconisme’ in: Nexus 56 (2010) 130-153.

(met een vertalerscollectief) Claudio Magris, ‘Tagore en de bloem zonder geur’ in: Filter. Tijdschrift over vertalen 16/3 (2009) 31-32.

Cristina Campo, ‘De fluit en het tapijt’ in: Nexus 51 (2009) 153-175.

Ugo Dotti, ‘Een gesprek in de Eliseïsche Velden tussen Machiavelli en Petrarca’ in: Nexus 50 (2008) Europees humanisme in fragmenten. Grammatica van een ongesproken taal, 166-182.

Daniela Bini, ‘De last van de waarheid. De actualiteit van Carlo Michelstaedter’, in: Nexus 50 (2008) Europees humanisme in fragmenten. Grammatica van een ongesproken taal, 243-256.

Nicola Lecca, ‘Bijna alles ontgaat ons’, in: Nexus 48 (2007) 37-43.

Carlo Ginzburg, ‘Representatie. het woord, het idee, het ding’, in: Feit & fictie 3, jaargang vi (2006) 83-96.